06/11/2018
Астанада әлемге әйгілі World Press Photo 2018 ең үздік фотожұмыстар көрмесі ашылды
29/10/2018
«Қазақстандағы мемлекеттік ақпараттық тапсырыс: салық төлеушілер не туралы білуі керек?» атты қоғамдық диалог
23/11/2018

Астанада құқықтық көмек жүйесін жетілдірудің өзекті мәселелері талқыланды

АСТАНА — 2018 жылдың 2 қараша күні Орталық Азияның Еуразия Қоры Сорос-Қазақстан Қорының қаржылық қолдауымен «Қазақстандағы осал топтардың құқықтарын қорғау: мемлекеттің кепілдігімен құқықтық көмек көрсетудің жаңа үлгілерін іздеу» тақырыбында ұлттық конференция өткізді.

Конференция Еуропалық Одақтың қолдауымен жүзеге асырылған «Қазақстандағы осал топтарға арналған құқықтық көмек жүйесін жетілдіру» жобасының нәтижелерін және мемлекет кепілдік берген құқықтық көмек саласындағы өзекті мәселелерін талқылауға арналды. Іс-шараға Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің депутаттары, Әділет министрлігінің, Ішкі істер министрлігінің және басқа да ведомстволардың, адвокаттардың, үкіметтік емес, халықаралық ұйымдардың, құқық қорғаушылардың өкілдерінің қатысуымен өтті.

Адам құқықтары саласындағы халықаралық құқық әділеттілікке қол жеткізу құқығының негізгі элементтерінің бірі заң көмегін тиімді қамтамасыз ету, оның ішінде мемлекет кепілдік берген және мемлекеттік бюджет қаражаты есебінен қамтамасыз ету болып табылады. Сонымен қатар, осындай көмек тиімділігі 5 критерий бойынша бағаланады: сапа, қолжетімділік, серіктестік, тұрақтылық және клиенттің қажеттілігіне назар аудару. «Кепілдендірілген мемлекеттік құқықтық көмекке қол жеткізу әділ әділеттілікке қол жеткізуді қамтамасыз етудің маңызды шарты және құқықтық мемлекеттің құрылуының негізі болып табылады. Өкінішке орай, біздің елде барлық азаматтар сотқа баруға және өз құқықтарын қорғауға құқылы емес, бұл жобаны зерттеу нәтижелерімен және басқа да көптеген адам құқықтары туралы есептермен расталады. Білікті заңгерлік көмек көрсетудің тиімді, шоғырландырылған, ашық үлгісін құрудың арқасында әрбір адам өзінің конституциялық кепілдіктерін жүзеге асыра алады және біздің еліміздің дамуының басты қозғаушы факторларының бірі екенін түсіну маңызды», – деп «Сорос-Қазақстан» қорының бағдарламалар директоры м.а. Бота Аязбаева атап өтті.

Жоба халықтың осал топтарының қылмыстық және азаматтық сот төрелігі жүйесінде мемлекеттік кепілдік беретін заңдық көмек сапасы мен қолжетімділігін арттыру арқылы құқықтарын қорғау тетіктері мен практикасын жетілдіруге бағытталған.

Жобаның негізгі нәтижелерінің арасында Қазақстанның 7 өңірінде мақсатты топтар (қиын өмірлік жағдайдағы әйелдер, кәмелеттік жасқа толмағандар, балалар үйлерінің түлектері, сотталғандар) арасында олардың мемлекет кепілдендірілген құқықтық көмекке қолжетімділік мәселелері зерттеліп, жоба мамандарының заңнаманы жетілдіру бойынша ұсыныстарын атап өтуге болады.

Орталық Азиядағы Еуразия Қорының атқарушы директоры Ринад Темірбековтың айтуынша «Зерттеуден басқа, жоба мемлекеттік кепілдендірілген құқықтық көмек алу тетіктер туралы халықты хабардар ете алды, сондай-ақ Грузияның халықаралық тәжірибесін зерттеуге мүмкіндік берді. Халықтың осал топтарына құқықтық көмектің сапасы мен қолжетімділігін арттыру және әлеуметтік осал топтардың қажеттіліктеріне көбірек назар аудару қажет деп есептейміз. Сондай-ақ «құқықтық ақпаратқа» жұмсалатын шығындарды қысқарту арқылы мемлекет кепілдік беретін құқықтық көмек жүйесі бойынша алатын осал топтардың категорияларын арттыру керек»

Конференцияда БАҚ өкілдеріне арналған баспасөз конференциясы, елшіліктер мен халықаралық ұйымдар қатысуымен конференция және брифинг өтті. Бұл формат осал топтардың құқықтарын қорғауда олардың қызметі мен мүдделерін ескере отырып, мүдделі тараптардың кең ауқымын қамтуға мүмкіндік берді.

Осылайша, іс-шаралар барысында мемлекеттік сектордың өкілдерімен, заң мамандығы, азаматтық қоғам және халықаралық ұйымдар өкілдерінің қатысуымен мемлекет кепілдік берген заңгерлік көмек жүйесін жетілдіру бойынша одан әрі қадамдар жасау үшін ортақ көзқарас қалыптастыру үшін платформа құрылды